24 november 2022
Nieuws

Image

Maud Vanhauwaert kiest voor … ‘Waterrimpels’ van Falun Ellie Koos

Maud Vanhauwaert. Foto: Jill Bertels.

Voor meter Maud Vanhauwaert viel de keuze zwaar: “Deze Kluger Hans komt je heel dicht op de huid zitten! Ik vond het niet makkelijk om twee teksten te kiezen, net omdat alle bijdrages een grote eigenheid bezitten, zowel inhoudelijk als vormelijk, en daarom moeilijk vergelijkbaar zijn. Maar er zijn twee teksten die niet alleen op, maar ook onder mijn huid kropen.”

Eén van die twee is ‘Waterrimpels’ van Falun Ellie Koos, en wel hierom:

‘Waterrimpels’ is een tekst die grossiert in onderhuidse spanning. Deze tekst gaat — in een notendop— over een zus die haar jongere broer opzoekt in een instelling. Ze blikt terug op hun kindertijd en op de verwachtingen van hun vader. ‘Dan zei hij dat ik, een meisje, meer man was dan jij en mochten we niet stoppen (met armworstelen) tot je van me won.’ Wat deze tekst zo sterk maakt is dat er zoveel niet wordt gezegd. Het is bijvoorbeeld niet duidelijk in wat voor instelling de broer nu zit en wat er in zijn leven precies is gebeurd waardoor hij hier terecht kwam. Welke watertjes moest hij doorzwemmen tussen het zwembad waarin hij zo graag en goed zwom als kind en het zwembad uit de instelling dat hij eigenhandig heeft uitgegraven maar waar hij aan de kant blijft staan? ‘Waterrimpels’ heeft zo’n grote suggestieve kracht en is dan ook een tekst die nog lang na-rimpelt. Ik geloof ook dat dit kortverhaal de potentie heeft om verder uitgewerkt te worden tot een novelle of roman. 


Fragment uit ‘Waterrimpels’ van Falun Ellie Koos

Ik heb een foto van jou in een zwembad, je bent een jaar of zes. Je ligt op je rug in het blauwe water, ondersteboven vanuit het standpunt van de camera. Je armen zijn gespreid en je benen opgetrokken, klaar om jezelf krachtig door het water voort te stuwen. Je haar glanst van het nat en je pony kleeft tegen je voorhoofd. Je kijkt met je dikgewimperde ogen omhoog, recht de camera in, brutaal en vol vertrouwen, maar ook een beetje dromerig, alsof de camera je met zijn felle flits uit een andere wereld heeft getrokken.

De foto hing nooit aan de muur, er konden geen spijkers in de dunne muurtjes van onze stacaravan. Ik vond hem in een schoenendoos samen met een lading andere, waaronder een foto in het ziekenhuis vlak na jouw geboorte. Ik sta er niet op, ik weet niet waar ik was. Onze moeder ligt in bed met jou op haar armen, ze glimlacht en huilt. Jij bent nauwelijks zichtbaar, een roze wang en een neusje. Onze vader staat stijf links naast het bed, zijn mond een strakke lijn en zijn rode kop één en al groeven en hoeken, waarin zijn neus het meest uitsteekt en zijn ogen klein en troebel een beetje wegvallen. Hij heeft een gezicht alsof iemand hem met een schroef in de vuist in een stuk hout heeft gekerfd. Onze moeder daarentegen heeft nauwelijks lijnen, ze is rond, zacht en rozig. Als een waterverfvlek die zich steeds verder uitbreidt op een papier en alsmaar bleker wordt.

‘Waterrimpels’ in #43 Huid. Links: werk van Charlie De Voet.

Telkens wanneer onze vader je in onze jeugd verweet dat je teveel op onze moeder leek dan moest ik aan de foto denken, aan haar betraande ogen, aan haar zweterige wangen en haar slierterige haar tegen die wangen geplakt. Ik vergeleek het kleine gezicht op die foto met het jouwe. Probeerde haar in jou te vinden. In je wangen waar ik met mijn vingertoppen overheen streek wanneer ik je wilde troosten, zodat de tranen zich van je huid losmaakten en zich aan mijn vingers hechtten, waar ze bleven hangen tot ik ze aan mijn broek veegde en ze verdwenen in de stof. Ook wanneer je ogen droog waren, knuffelden we stiekem, in de inloopkast van de slaapkamer. Dan aaide ik met mijn duimen over je wenkbrauwen of hield jij je dikke bruine wimpers dichtbij mijn gezicht en vroeg ik je te knipperen zodat ze me zacht kriebelden. Onze vader werd boos als hij ons zulke dingen zag doen. Soms beval hij ons om samen een potje armpje te drukken, ik won altijd. Dan zei hij dat ik, een meisje, meer man was dan jij en mochten we niet stoppen tot je van me won. Het werd natuurlijk alleen maar moeilijker naarmate je arm ver- zuurde. Ik kneep je zweterige handje in het mijne fijn.

Toen ik jaren na jouw uithuisplaatsing zelf ook vertrok, nam ik alleen de foto van jou in het zwembad mee.

Nu zit de foto in mijn borstzak. Ik had hem meegenomen om aan je te laten zien, om herinneringen op te halen. Maar nu ik tegenover je zit, wil mijn hand niet naar mijn borstzak, willen mijn vingers niet aan het gekreukte fotopapier trekken.

Bij binnenkomst viel me op hoe groot je bent, bijna twee meter. Lan- ger dan onze vader. Je bent ook breed en het is niet alleen maar vet, ik zou je niet meer kunnen verslaan met armpjedrukken. Je buik puilt een stukje onder je tanktop uit, over de witte huid lopen paarse striemen. Alsof je huid je binnenkant niet meer kan houden en langzaam open scheurt. Rond je rechterarm kronkelt een tatoeage van een duivelse hond, slangachtig en helemaal zwart, waardoor je huid voor een groot gedeelte dus ook zwart is. Pikzwart. Een pet bedekt je hoofd en een on- regelmatige baard kan de diepe kraters die acne op je wangen achter- liet niet verbergen. Je hebt nog steeds dikke wimpers, al liggen je ogen dieper in hun kassen. Je blik struikelt heen en weer tussen de grond, je handen en mijn voorhoofd.

Om ons heen zitten harde mannen van uiteenlopende leeftijden te kaarten, tv te kijken en te tafelvoetballen, de ruwe bas van hun stemmen vult de ruimte als sigarettenrook.

‘Sorry van de herrie,’ zeg je.

Falun Ellie Koos. Foto: Roeltje van de Sande Bakhuijzen.

(…)


Falun Ellie Koos (1992) is schrijver en filmmaker. Falun studeerde af in Writing for Performance aan de HKU. Hun korte film De Vloer is Lava werd genomineerd door Rialto for Short. Hun proza werd gepubliceerd bij De Internet Gids. Momenteel werkt Falun aan hun debuutroman bij Atlas Contact.

Wil je graag deze tekst en/of de andere aaibare teksten op papier bemachtigen om je collectie mee te vervolledigen? Dat kan! Koop #43 Huid in onze webwinkel of in een van deze boekhandels. Of word abonnee, dan krijg je automatisch #43 Huid toegestuurd als welkomstexemplaar. Dat is meteen ook de beste manier om ons te steunen.


DIT BERICHT DELEN